Towarzystwo Unikania Robót

Czy ktoś pamięta jeszcze powiedzonko „robota musi się rodzić”? Ja prawie o nim zapomniałem, a przypomniał mi kolega, który wciąż stosuje ową maksymę na co dzień i nieźle mu się z tym wiedzie. (Nie, nie ma do nich przyjęć, też pytałem.)

 

Już pierwsze skojarzenie ze wspomnianą sentencją sprawiło, że parsknąłem śmiechem. Jeszcze minutę wcześniej nawet nie pamiętałem, że coś takiego w ogóle mi się przytrafiło, a tu nagle  pootwierało się w mojej głowie kilka przykurzonych szufladek i właśnie tym co w nich znalazłem postanowiłem się dziś z Wami podzielić. Od razu jednak zaznaczę, że anegdotki te będą nieco odbiegały od wyżej wspomnianego hasła kierując się bardziej w stronę obijactwa sensu stricto niż nieporównanie ambitniejszego „wymyślania sobie roboty”.

LEMONIADOWY JOE

 

Nie całkiem w zgodzie z porządkiem chronologicznym pozwolę sobie zacząć właśnie od przygody która tak mnie po latach rozśmieszyła.
Było to dawno, dawno temu, kiedy zaczynałem dopiero swoją pierwszą w życiu pracę. Zaczynałem jak wszyscy chyba wtedy fizyczni od… ganiania do sklepu. Pytanio stwierdzenie „No, kto tu jest najmłodszy?” wyjaśniało wszelkie wątpliwości.
 

Znał więc człowiek siłą rzeczy wszystkie dziury w płocie, tajne przejścia, sposoby na strażników (czyli ówczesnych ochroniarzy) i w przeciwieństwie do wiedzy fachowej w tym akurat mógł zdawać egzamin nawet w środku nocy. Ale wszystko do czasu. Któryś z moich kolegów pragnący jednocześnie mieć pełny stan brygady i pełny stan baku zaproponował mi abym dosyć długie do tej pory spacery do sklepu (a wydłużane przeze mnie oczywiście celowo) skrócił radykalnie wnosząc napitki przez… główną bramę naszej kopalni. Jak? Ano zwyczajnie – w butelce po półtoralitrowej oranżadzie. Dobrano mi nawet odpowiedni smak – brzoskwiniowy, którego kolor mógł mieć w powszechnym mniemaniu dosyć szerokie spektrum odcieni.

I faktycznie, zadziałało! Wchodziłem z butelką w ręce tuż przed nosem wartowników a nikt nawet przez moment nie pomyślał, że różowy płyn wewnątrz NIE JEST napojem gazowanym. 

Operacja cała wyglądała tak. Kupowałem dwa famfaramfam (czyli wina marki wino) i przelewałem je za budką trafo :) do przyniesionej w ukryciu za koszulą butelki po oranżadzie. Dwa razy 0,75 = 1,5 litra. Rachunek był prosty. Potem już tylko szkło do kubła, „napój” w rękę i fru! I pewnie proceder cały trwałby miesiącami gdyby nie pechowy przypadek.

Wszystko miałem opanowane. No wszyściuchno. Sklep, sprzedawczynie, ceny, trasę, minę, nóż do korków i nawet mini lejek (sic!), ale niestety nie odpowiedź na pytanie: No i co? wypowiedziane przez naszego majstra DOKŁADNIE W CHWILI, gdy zaczynałem przelewać jedno w drugie!

 

Skubany wracając skądś zobaczył mnie maszerującego ze sklepu wprost za osiedlową rozdzielnię i cóż... po prostu podążył na paluszkach za mną...

Dziś mnie to wszystko śmieszy, ale wtedy dla siedemnastolatka był to stres wręcz kosmiczny. Pierwsze tygodnie pracy i taka wpadka! Wina oczywiście musiałem oddać (Dokładnie jedno, a to drugie, już otwarte - wylać) i na długie miesiące stałem się dla reszty oddziału „Lemoniadowym Joe”. Na szczęście, jako że czasy były jednak nieco inne niż obecnie, żadnych konsekwencji nie poniosłem.

DZIEŃ ŚWISTAKA

 

Przykładem wcześniejszym, jeszcze z zawodówki niech będzie inna historia. Podczas trwającego w przyszkolnym internacie remontu wywoziłem wraz z kolegą gruz z przekuć na drzwi i okna. Nie da się ukryć, że jazda zdezelowaną taczką po ciemnych korytarzach pełnych różnych nieprzewidywalnych przeszkód za każdym razem trochę trwała. Przy którymś z kolejnych pomieszczeń uświadomiliśmy sobie, że nie damy rady skończyć zadania w ramach (jak nam to nakazano) jednej dniówki.

-Syp tam! – mój towarzysz prawie przewrócił mnie wraz z ładunkiem ciągnąc taczkę do sali obok.

-Opieprzą nas!

-Chcesz tu siedzieć do trzeciej?

-No nie…

 

A więc zaczęło się. Gruz zamiast na zewnątrz transportowaliśmy teraz tylko za ścianę do jednego z "nie naszych" pomieszczeń i tam ładnie uklepywaliśmy w kanale podłogowym, którym prowadzono centralne ogrzewanie. Było z tym trochę gimnastyki, tym bardziej, że rurki gorące jak diabli, ale nieważne. Zmieściliśmy się w czasie.  O trzynastej zero zero pokoje były już czyste, praca skończona i mogliśmy wychodzić.

 

Nasza klasa miała praktyki w trzech albo i czasem czterech różnych miejscach. Nasze było wśród tych lepiej notowanych. Tym bardziej więc zadziwiliśmy wszystkich pchając się dobrowolnie od następnego dnia na inną, typową już, pełną gliny i dymiących spalinami ZIŁ-ów budowę. A potem na jeszcze i jeszcze inną.
O gruzie w kanale prawie zapomnieliśmy…

 

Po chyba miesiącu z jednej z takich budów zabrano nas w trakcie dniówki samochodem.

-Jest ważna sprawa i „Ciorała” (majster przezywany tak ze względu na charakterystyczny chód) uparł się, że to was dwóch trzeba ściągnąć – usłyszeliśmy od kierowcy.

 

Czy zaskoczę kogoś, jeśli powiem, że „nasz” gruz leżał dokładnie w tym samym miejscu w którym go zostawiliśmy, mimo że w budynku prace posunęły się daleko do przodu?

-Nie wyjdziecie stąd dopóki tam będzie choć kamyczek – zapowiedział nam majster głucho.

Jak dwa Kopciuszki zaciskając zęby z wściekłości zaczęliśmy rękami wyjmować spod parzących rur… swoją głupotę.

 

I wiecie co? Dziś uważam, że dobra to była nauka.

CK DEZERTERZY

 

Kilka lat później na tej samej kopalni przyszło mi pracować ze starszym panem, którego od przejścia na emeryturę dzieliły bodajże tygodnie. Nie byłem tym układem zachwycony, bo ów kolega wydawał mi się (nie pracowaliśmy wcześniej razem) dość surowy i zasadniczy. Przekonany byłem, że da mi w kość od dzwona do dzwona i jeszcze każe, jak co niektórzy, wykonywać najgorsze prace za niego. Myliłem się całkowicie.

 

Z kopalni szliśmy w kierunku szybu wentylacyjnego przez las. Mój groźnie milczący dotychczas towarzysz podał mi nagle swoją torbę i rzekł tylko: Postaw herbatę na grzejnik. Ja idę na grzyby.
-Aha… Dobrze… - wydukałem i nie wierząc własnym oczom i uszom podreptałem dalej. A co jeśli kierownik albo majster? Jeśli transport z materiałem? Jeśli kto zapyta?

 

Nikt nie zapytał. Nikt nie przyjechał. Starszy pan z siatką pełną grzybów dotarł do mnie przed dziewiątą i uśmiechając się wskazał na swoją zdobycz – Spójrz jakie okazy! I dodał: A jak tam w budzie? Herbata ciepła? No to idziemy śniodać.

 

Od dziewiątej trzydzieści pracowaliśmy już normalnie, ale gdy w toku tej pracy zaczynałem właśnie zmieniać powoli opinię o starszym koledze, ten powalił mnie na łopatki krótkim: No to teraz posprzątaj tu ładnie i jutro widzimy się rano! Po czym poszedł się umyć, a następnie wyjął z torby pakuneczek ze spodniami, sandałkami i koszulką i punkt trzynasta… wsiadł do autobusu mającego pętlę tuż za kopalnianym murem!

 

Ponieważ zadania które przed nami postawiono absolutnie nie dało się wykonać samodzielnie od tejże trzynastej do końca dniówki leżałem sobie w taczce (sic!), gapiłem w niebo i… dziękowałem mu, że dało mi takiego oto współpracownika!

I tak przez ponad tydzień…
 

WIELKIE ŻARCIE

 

W zupełnie zaś innym miejscu Katowic mieścił się drugi szyb wentylacyjny na terenie którego także pracowała czasem nasza remontówka i do którego takoż samo dostawać się trzeba było na piechotę.

 

Tutaj różnicą były składy osobowe brygad. Nie przypominam sobie, by kiedykolwiek wysyłano nas tam mniej niż czterech jednocześnie. Robiliśmy różne rzeczy od przebudowy rozdzielni poprzez montaż ekranów filtrujących powietrze aż do rozmaitych mniejszych i większych prac konserwacyjnych. Grzybów wprawdzie nikt nie zbierał, ale to tylko dlatego że ich nie było. Mieliśmy za to inne rozrywki.

 

Po drodze był szaberplac, czyli powiedzmy to bardziej po polsku: czarny rynek, targowisko na którym przy odrobinie szczęścia dałoby się zapewne kupić i kałasznikowa, za to bez jakiegokolwiek wysiłku nabyć można było w dowolnych ilościach pirackie kasety, spirytus Royal, filmy porno na VHS-ach, wódkę Stolichnaya oraz radiomagnetofony International, ubrania i co tylko się komu zamarzyło.

 

Poza bronią i pornosami właściwie wszystko to kupowaliśmy nader chętnie, poświęcając zresztą na spacer między stoiskami jakieś pół godziny każdego dnia, ale historyjka o której teraz wydarzyła się akurat nie tam, choć blisko, tuż za płotem…

 

Obok szabru było targowisko „świeckie”, takie zwyczajne z jabłkami, ziemniakami i kalafiorem. I na nim kiedyś zaczepił nas pewien pan proponując darmo kilka skrzynek nektarynek. Nektarynki owe jak się łatwo domyśleć, do najświeższych nie należały, a nasz handlarz miał tego tyle, że zwyczajnie nie mógł opuścić samochodu spacerując gdzieś z pudełkami. Dał je więc nam razem z zawartością w prezencie sugerując jednak po prostu wyrzucenie znakomitej (?) większości.

 

Ale kto by tam po przeżyciu komunizmu coś wyrzucał! Szczególnie nektarynki, o których NIGDY wcześniej nawet nie słyszeliśmy! Zaczęło się wielkie żarcie…

 

Pierwszego dnia wszystko było w porządku, każdy z nas zabrał jeszcze po pracy reklamówkę owoców do domu, ale drugiego, gdy jeszcze na pożegnanie z egzotycznymi kuleczkami ogryzaliśmy ostatnie ich egzemplarze zaczęło się piekło… Tego dnia nie zrobiliśmy nic. Absolutnie nic od rana do końca dniówki. Cała brygada zwijając się jak supełki okupowała wiadomy przybytek oraz okoliczne zarośla…

 

A następną nektarynkę odważyłem się skonsumować po piętnastu latach!

 

 

DALEKO OD SZOSY

Rozpoczynając swoją pierwszą pracę zetknąłem się jeszcze przez moment ze zjawiskiem odchodzącym już wtedy w przeszłość - ludźmi z gatunku "wiecznych pomocników". Może się to wydawać niewiarygodne, ale tłumy takich jak oni przewalały się swego czasu przez wszystkie budowy PRL-u. Mówiąc najkrócej byli to osobnicy, którzy zarówno mając lat dwadzieścia jak i sześćdziesiąt umieli tyle samo - czyli nic i wcale im to nie przeszkadzało. Mieszali zaprawę, podawali cegłę, sprzątali, odśnieżali, kuli, załadowywali, rozładowywali i tak mijało im życie. Jako ciekawostkę w ciekawostce dodam, że "moje dwa egzemplarze" wyróżniały się jeszcze czymś - (uwaga!) a-n-a-l-f-a-b-e-t-y-z-m-e-m. Tak, tak, też trudno mi było w to uwierzyć, ale w poniższym przypadku fakt ten nie miał akurat żadnego znaczenia. Tu rolę odegrała raczej "cygańska dusza".

 

I jeden z takich to kolegów nader nonszalancko (co akurat nie było niczym odosobnionym) traktujący swoje obowiązki pewnego ranka podczas felezunku (sprawdzenie obecności i rozdział prac do wykonania) poddany został przez kierownika takiemu oto przesłuchaniu:

-Gdzie pan miał wczoraj pracować?

-Na zachodnim.

-A gdzie pan był?

-No... tutaj.

-A CO pan robił tutaj?

-No... Naprawiali ostrówek za garażami i trochę im pomagałem.

-A pan robi w sprzęcie ciężkim czy w budowlance?

-Ale tak naprawdę to ja tam tylko tak se stałem i patrzyłem. Oni to wszystko sami zrobili.

PIŁKARSKI POKER

 

Typowym jak sądzę przykładem „roboty, która musi się rodzić” było workowanie cementu. Generalnie cel był taki, żeby strawić na to całą dniówkę. Wbrew pozorom nie było to wcale takie łatwe, bo ilości zamawiane przez nasz oddział bywały różne i czasem trzeba było w jeden dzień załadować tyle ile „normalnie” na trzy razy. Ale ja nie o tym.

 

Cement dowożono do wielkich silosów, skąd sypany był bezpośrednio do wagoników zwożących go pod ziemię (przypominam: rzecz dzieje się na kopalni). My, jako powierzchniowi pobieraliśmy go trochę bardziej detalicznie. Organizowało się palety, odpowiednią ilość papierowych worków, sznurek, folię i zależnie od masy zlecenia trzech albo czterech jak najmniej rachitycznych mężczyzn. Szefem akcji był najczęściej jeden z kolegów, który do perfekcji miał opanowane wszystkie aspekty zadania, od „planowych awarii” i „długich poszukiwań podnośnika” po „problemy z ciężarówką” i „zatarasowany dojazd do magazynu”.  Niezależnie bowiem od wszelkich tych przeszkód jakimś cudem ZAWSZE o czternastej mieliśmy wszystko zrobione i nikt już nie miał sumienia (ani chyba pomysłów) by nakazywać nam przed fajrantem wykonanie czegokolwiek innego.

 

Wiele lat później takim samym talentem wykazał się zresztą zupełnie inny pan w zupełnie innej także firmie, który podczas obsługi agregatu tynkarskiego (rodzaj betoniarki wannowej z pompą) miał w programie nawet „planowane zatkania węży” (sic!) również umożliwiające przeciągnięcie pracy trzyosobowej ekipy o ładnych kilkadziesiąt albo i więcej minut…

Złote to były chłopaki, nieprawdaż? ;)

RÓJ 

 

Albo inna historyjka. Jeden z moich młodszych kolegów z pomysłem jakże prostym, a przecież skutecznym. Skierowano go kiedyś wraz z drugim jeszcze panem do wymiany wełny mineralnej (błędnie utożsamianej przez wielu z watą szklaną) na pewne poddasze, wyposażono w specjalny kombinezon i polecono (jak zawsze) się sprężać.

 

Jako że z poddasza widok na świat był przedni, zaś ze świata na poddasze bynajmniej, obydwaj opisywani panowie spędzili tam kilkanaście nadzwyczaj spokojnych dniówek i tylko na widok zamierzającego ich sprawdzić majstra robili trochę zadymy, która skutecznie go od włazu odpędzała.

-Uff! Ale tu zapylone! Dobra! Ja wam nie przeszkadzam, róbcie, róbcie.

 

 

DOKTOR DOLITTLE

 

No i przecież był także na tej samej budowie mistrz nad mistrze – przyrodnik.

Od niedawna pracujący wtedy w firmie mężczyzna miał za zadanie dowozić nam beton małą przyczepką ciągnioną przez nysę.  Praca dziecinnie prosta, bo odległość między budową a betoniarnią to circa dziesięć minut wolnym krokiem, ale z transportem ciągle były problemy. Kierowca po prostu znikał co jakiś czas i gdy przyczepka była pusta, a brygada czekała na kolejną dostawę najpierw trzeba było go odnaleźć. Dopóki robił to któryś z nas było znośnie, ale kiedy „szukaj” trafiło na majstra, ten już poważnie się wkurzył.

 

Jeszcze mocniej zresztą, gdy wracając z naszą zgubą usłyszał od niej, to jest pardon, od niego:
-Ślimaków szukałem, a tu są takie piękne okazy za budynkiem…

VABANK II

CZYLI RIPOSTA

Lata dwutysięczne. Pracujemy przy wymianie elewacji. Jako że jest nadzwyczaj zimno moi koledzy wypraszają u majstra zgodę na kupienie i zażycie czegoś wysokoprocentowego. Majster się zgadza dodając tylko: Ale uważajcie na tego tam, pisarza (czyli na mnie – wydawałem wtedy gazetkę w naszej firmie).

Po chwili słyszę jakże znajome pytanie: Stary dał nam na flachę. Polecisz?

Po moim powrocie i jeszcze kilkunastu minutach w poszukiwaniu jakiegoś narzędzia zaglądam do korytarza, w którym oddzieleni od wiatru foliową zasłoną pracują nasi płytkarze i w tej samej sekundzie staję oko w oko z przełożonym własnoręcznie polewającym moim współtowarzyszom kolejkę, aby tylko nie odrywać ich od roboty...

Jak to się mówi w pewnej reklamie: jego mina – bezcenna.

 

 

INCEPCJA

I na dobranoc anegdotka ostatnia, ponownie z lat 90 ubiegłego już wieku.

Na budowie potężnego szpitala trwały tego dnia poszukiwania jednego z kolegów, który samotnie tynkował korytarz. Do śniadania był, na śniadaniu był, po śniadaniu zaprawę brał, a potem... zniknął. Budowa to nie przelewki (przelewki robi się jak pamiętamy za budką trafo) więc nikomu nie było do śmiechu. Wielopiętrowy gmach, puste szyby windowe, ciemne zakamarki, nie kontrolowane latami piwnice. Nie bardzo wiadomo w co zajrzeć.

I wreszcie jeden z majstrów trafia w desperacji około południa do szpitalnej kaplicy, gdzie zza ołtarza dobiega go smaczne chrapanie...

Bo kombinować, drodzy moi, to tyż trza umieć!