Jo, hajer przodowy ;) część trzecia

CZĘŚĆ PIERWSZA TUTAJ

CZĘŚĆ DRUGA TUTAJ

====================================

Moi koledzy schodzili się powoli ze wszystkich stron kopalni. Jedni jak ja z szatni, inni przebierający się na oddziale wprost od bramy, a jeszcze inni, mieszkający w Chorzowie, nie całkiem chyba legalnie uliczką od strony placu drzewa. I wreszcie około 6:50, gdy grupka była już całkiem spora pojawiał się któryś z majstrów lub kierownik nazywany czasem pro forma sztygarem i pobranymi od strażników kluczami otwierał drzwi.

Wewnątrz budynku zawsze panował półmrok. Nikomu to jednak nie przeszkadzało, bo prawie mechanicznie każdy szedł w swoją stronę.  Kierownictwo i magazynierki na prawo, instalatorzy i dekarze na wprost, a malarze, murarze, szklarze i elektrycy na lewo korytarzem - każdy do swojego kącika. Po dalszych kilku minutach zbieraliśmy się znów wszyscy w salce śniadaniowej, zajmowali swoje miejsca za stołami i czekali na  felezunek.

Kliknij i powiększ obraz aby móc odczytać numerację.

Wyglądało to trochę jak w szkole. Śmiechy, żarty, gwar i nagle cisza. Wchodzi kierownik i dwóch majstrów. Oficjalne sprawdzenie obecności, potem ewentualne „kazanie” i wreszcie podział na brygady i wyznaczenie zadań. A później już do roboty.

Swoją pierwszą i drugą dniówkę dziwnym trafem mimo upływu lat pamiętam doskonale. Dzień pierwszy to zdejmowanie szalunku z niedawno zabetonowanego fundamentu jakichś słupów tuż przy torach kolejowych. Praca prosta i nieodbiegająca tym samym od wykonywanych podczas szkolnych praktyk. Rozkopać ziemię, zdjąć deskowanie, wyczyścić i zaizolować beton, a potem zasypać i wyrównać. I następny.

Ale nie wspominałbym o tym ani słowem, gdyby nie skojarzenie inne. Mój współpracownik. Prawdopodobnie wynalazca Masmixu :) Zakodowało mi się w głowie jego opowiadanie jak to ów specjał na skalę półprzemysłową (zapewne przy sporym zagrożeniu pożarowym!) produkował na domowej kuchence. Ileś kostek masła, ileś margaryny i dłuuuuugo podgrzewać. I posolić. I coś tam. I do foremek.

Zresztą i drugi dzień pracy zetknął mnie z podobnym domorosłym biznesmenem. Chłopak starszy ode mnie o może rok lub dwa zajmował się sprzedażą pirackich kaset magnetofonowych i zachwalał mi ten proceder jako prosty i szybki sposób na wcale dużą gotówkę. Malowaliśmy wtedy we dwóch ogromne ramy z kątowników, które później po wypełnieniu szkłem zbrojonym stawały się oknami w budynkach przemysłowych. Praca była monotonna, dniówka długa i pewnie dzięki temu pod jej koniec byliśmy już dobrymi kumplami.

Nie sposób nie dodać w tym miejscu, że dzięki przyjęciu mnie do pracy mój towarzysz przestał być najmłodszym, a to w „hierarchii stada” stanowiło dla niego spory awans. Dla mnie wręcz przeciwnie. Choć, tu już super dygresja, w swoim obecnym miejscu pracy AD 2014 także jestem najmłodszy, co jednak średnim jest powodem do radości biorąc pod uwagę wiek moich… punktów odniesienia, czyli kolegów portierów.

Ale dość o tym. Wracamy na kopalnię.

Brygady do różnych zadań montowane były praktycznie ad hoc i to, że ktoś był na przykład malarzem wcale nie przesądzało o tym, że nie pójdzie, gdy zajdzie taka potrzeba, do wożenia betonu albo szklenia okien. Nie oznaczało to oczywiście, że każdy umiał wszystko, ale plus minus trzeba było się orientować. Sam także będąc murarzem trafiałem czasem na dzień, czasem na miesiąc do prac zupełnie z kielnią i packą niezwiązanych. Stopniowo poznałem w ten sposób cały teren kopalni, wszystkich pracowników budowlanki (w porywach do trzydziestu kilku osób) i różne dotychczas zupełnie dla mnie abstrakcyjne zajęcia. A pierwszym wielkim zdziwieniem było dla mnie inne zdziwienie. Jednego ze starszych kolegów po kilkunastu minutach pracy w moim towarzystwie.

-Ty godosz?! Boś tak cicho zawdy, toch myśloł żeś jes niemowa!

No ładnie.

Pierwsza chyba dłuższa kilkutygodniowa praca to tzw. rehabilitacja. Nie pamiętam już jaką oficjalną nazwę nosiło to miejsce, ale rehabilitacją właśnie tam się zajmowano. W suterenie pod budynkiem łaźni mieściło się rzec by można małe sanatorium. Basen, bicze wodne, sauna, gabinety masażu. Wszystko dla pracowników. Bardzo zresztą gustownie urządzone. Glazura, delikatne oświetlenie, gdzieniegdzie grubo lakierowana boazeria. Naprawdę miło. A do tego blisko, czysto i pod dachem.

Nasze zadania także do ciężkich nie należały. Skuwaliśmy uszkodzone płytki, wstawiali nowe, poprawiali spoiny, malowali co trzeba i tak dalej i tym podobne. Wspominając ten czas uświadomiłem sobie jednak mimochodem jak inna to była epoka patrząc choćby tylko na technologię budowlaną. Płytki moczyły się w wielkich beczkach pełnych wody co najmniej 24 godziny przed położeniem, o krzyżykach do ich układania nikt nie słyszał, koledzy stosowali za to różne patyczki, druciki i oczywiście zapałki w ilościach ogromnych. Kleje? Jakie kleje? Glazurę kładło się na plackach zaprawy murarskiej grubości ok. 2 cm a bywało, że i więcej! Nie było też mas fugujących w dzisiejszym rozumieniu, a tylko biały cement i wreszcie nasze narzędzia... O matko! Na dobrą sprawę płytkarz miał to samo co murarz i tym samym pracował. A przecież jaka to różnica w skali precyzji!

No właśnie. Docinanie płytek. Gwoździem albo w najlepszym razie starym wiertłem z widią trasowało się co potrzeba, potem kładło płytkę na podłodze tak, żeby rysa była na dwóch innych podłożonych pod spód gwoździach i delikatnie… bardzo delikatnie… naciskało...

Brzdęk!

Dobra, dawaj następną…

Okrągłe otwory wymagane np. przy włącznikach, gniazdkach, przejściach rur itp. „wygryzało się” z kolei kleszczami, a mało profesjonalny efekt końcowy maskowało cementem. Kto dziś miałby odwagę tak pracować i żądać za to pieniędzy? Pytanie retoryczne.

Był też niżej podpisany czasami szklarzem. Znaczy wciskał kit. Tyle, że dosłownie. Kit ten moczył się tak jak opisane wcześniej płytki w beczkach  z wodą, a potem musiał być rozrobiony w sposób podobny jak np. ciasto na pierogi. Ale kit był tylko wykończeniem, bo najpierw przecież musiało skądś wziąć się okno.

Okna zaś wykonywali kopalniani stolarze, mający swoją siedzibę jakieś dwieście metrów od nas. Zbijali, mocowali zawiasy, dopasowywali skrzydła, nasączali całość po kilka razy pokostem, suszyli i wreszcie lakierowali. Po kilku dniach samochodem przewożono te okna do nas. I pierwsze moje skojarzenie z tym związane to charakterystyczne wcięcia w paznokciach, jakich zwykle nabawiałem się pracując przy szkleniu ileś dni. Mało przyjemne dodajmy. Brały się one z konieczności wyginania cieniutkich drucików, którymi szybę montowało się w skrzydle. Był sobie zatem drucik, przez kogoś już wcześniej nacięty co centymetr prawdopodobnie ostrymi kleszczami i teraz zadaniem całym było odgiąć go na owym nacięciu pod kątem 90 stopni, przyłożyć do szyby włożonej już do ramy i malutkim młoteczkiem wbić do połowy a potem odłamać. I tak co powiedzmy dziesięć, piętnaście centymetrów dookoła. Potem już można było kitować, czyli najpierw specjalnym zaokrąglonym pół nożem pół szpachelką nałożyć „plastry” kitu a potem zdecydowanym ruchem odciąć jego nadmiar pozostawiając tylko to, co pozostać musiało.

Praca ze szklarzami to jeszcze dwa obrazki. Pierwszym są stosy ciężkich zbrojonych szyb, specjalne nosidełka i całodzienne (sic!) transportowanie ich (szyb, nie nosidełek, chociaż nosidełek siłą rzeczy także) po setkach schodów i obok dziesiątek maszyn gdzieś po zakamarkach sortowni, drugim, nieco bardziej drastycznym, choć niekompletnym - rosół. Szklarze nasi mieli oto w zwyczaju posilać się rosołkiem. Niby nic, powiecie, ale chwileczkę. Ten rosołek wcześniej krakał nam za oknem…

Aha…

Nie wiem, nie znam się, nie próbowałem. Na dobrą sprawę nie odróżniam kruka od wrony a wrony od koguta, ale jednak kogut to nie był stanowczo, tylko jakieś czarne ptaszyska. Najpierw konstruowano misterną pułapkę, potem… dobrze, szczegóły sobie darujmy, dość że potem pito rzekomo przepyszną zupkę. A wszystko odbywało się w wielkiej przed przełożonymi tajemnicy i atmosferze kryptokanibalizmu.

Chyba słusznej w takiej sytuacji...

=====================

C.D.N.