Portier pyta - Kolej odpowiada

Czy spóźniony pociąg osobowy zatrzymujący się nie przy tym peronie przy którym powinien i nie mający żadnych oznaczeń wskazujących dokąd jedzie, to mało? Oczywiście! Można go jeszcze nie zapowiedzieć, sądząc, że zrobił to kolega, a plakaty informujące o zmianie peronu wywiesić dzień później...
Zaś tym, którzy jakoś dobiegli, wskoczyli i okazało się, że to jednak ich skład, dla podgrzania atmosfery włączyć ogrzewanie na maksa, tak, żeby w październiku siedzieli w podkoszulkach.

Witamy na kolei imienia Barei!
 

***

 

Zwracam się do Państwa z prośbą o wyjaśnienie absurdalnej sytuacji, z jaką zetknąłem się w niedzielę, dziewiętnastego października 2014 roku, wyjeżdżając ze stacji Katowice-Ligota w kierunku Wisły Dziechcinki pociągiem o godzinie 6:02. Z racji tego, że sprawa dotyczy po równo braku odpowiedniej informacji na samym dworcu jak i w pociągu kieruję tę skargę jednocześnie do Kolei Śląskich i Polskich Kolei Państwowych.

 

1. Brak zapowiedzi ustnej lub informacji pisemnej o zmianach na dworcu Katowice Ligota.
 

Mimo remontu i wyłączenia z ruchu odcinka torów przy peronie drugim podróżni nie są informowani (a przynajmniej nie byli w niedzielę rano) o tym, że pociągi linii S-5 i S-6 jadące z Katowic zatrzymują się teraz przy peronie pierwszym a nie np. na drugim torze tego samego peronu. Brak jest takiej zapowiedzi w formie pisemnej np. w przejściu podziemnym czy na tablicach z rozkładami jazdy, ale przede wszystkim nie została ona też podana przez spikerkę (pociąg w ogóle nie został zapowiedziany!), mimo, że kilka minut wcześniej zapowiadała ona przepisowo i z wyprzedzeniem skład jadący bodajże z Żywca. W związku z powyższym wespół z kilkoma jeszcze innymi osobami oczekującymi na peronie drugim zostaliśmy zmuszeni W CHWILI WJAZDU POCIĄGU NA STACJĘ do biegu za nim poprzez przejście podziemne, co absolutnie nie powinno mieć miejsca i grozi wypadkiem, zwłaszcza, gdy ktoś wybierze jednak drogę przez tory.

 

2. Pociąg bez informacji zewnętrznej i wewnętrznej o stacji docelowej.

Skład wjechał na stację nie mając ŻADNEJ informacji na wyświetlaczu zarówno z zewnątrz jak i na ekranach LCD wewnątrz. Aby dowiedzieć się dokąd jedziemy (sic!) gdy pociąg już ruszył musieliśmy dopytywać się innych pasażerów. Stan powyższy nie przeszkadzał temu, aby przez całą drogę do Wisły Dziechcinki, gdzie wysiadałem, włączone było pełną mocą ogrzewanie i oświetlenie wagonów. Zdjęcie składu z widocznym, a raczej niewidocznym w tej sytuacji napisem o stacji przeznaczenia oraz numerze ewidencyjnym poniżej.
 

 

Bardzo proszę obydwie wymienione w nagłówku firmy o pisemne wyjaśnienie przedstawionej sytuacji. Pełne dane adresowe podaję, jako wymóg prawny, a w zupełności zadowolę się odpowiedzią przesłaną drogą elektroniczną.

 

Pozostaję z poważaniem

 

[Tu w oryginale moje imię, nazwisko, adres zamieszkania oraz oficjalny adres mailowy]

***

 

Wysyłając list do PKP DK* skorzystałem ze starego adresu, pod który w 2013 roku składałem zapytanie o stan techniczny dworców kolejowych i spod którego też wówczas mi odpowiedziano. Obecnie mail ten okazał się nieaktualny, więc koniec końców wysłałem raz jeszcze treść listu jako tekst w ogólnym formularzu kontaktowym PKP. Po kilku dniach otrzymałem zdawkową odpowiedź, że informacje o zmianach na dworcu są wywieszone w widocznych miejscach, na dowód czego przesłano mi również zdjęcia takie jak np. to poniżej. List ten niestety później skasowałem, ale potwierdzam, że do mnie dotarł. Treść jego sprowadzała się do zawoalowanego stwierdzenia, iż PKP nie ma sobie nic do zarzucenia...

 

 

Przyznaję, że widok owej kartki nieco mnie zaskoczył i byłem już skłonny uznać, że tym razem przestrzeliłem, ale po zastanowieniu stwierdziłem, że jednak nie. Ogłoszenie sfotografono przecież na kiepsko albo i wcale oświetlonej  po zmroku budce zastępującej poczekalnię oraz na ogrodzeniu remontowanego dworca. Żadne z tych miejsc nie jest (przynajmniej nie jest pierwszym, głównym) w którym przeciętny podróżny szukałby informacji. Są nimi za to peronowe czy dworcowe gablotki, zapowiedzi spikera oraz ewentualnie plakaty na peronach czy w przejściu pod nimi. I w nich potrzebnych dziewiętnastego października zawiadomień nie było.

 

A zatem co? Remis?

Dogrywka.

 

Na mój list odpowiada siedemnastego listopada drugi z adresatów, czyli Koleje Śląskie. Oto treść pisma pani Agnieszki Lekston - dyrektora działu handlowego wspomnianej firmy.

***

[...]

 

W odpowiedzi na Pana skargę dotyczącą braku zapowiedzi megafonowych o zmianie peronu odjazdu pociągu nr 49311 relacji Gliwice – Wisła Głębce w dniu 19.10.2014r. na stacji Katowice Ligota informujemy, że w sprawie tej wystąpiliśmy do PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., której pracownicy wygłaszają komunikaty megafonowe m.in. na stacji Katowice Ligota.

Z otrzymanych z tej Spółki wyjaśnień wynika, że ww. pociąg wjechał do stacji Katowice Ligota o godzinie 6:02 z 1-minutowym opóźnieniem i odjechał o godz. 6:03. W dniu 19.10.2014r. pracownik obsługujący urządzenia nagłaśniające nie wygłosił zapowiedzi megafonowej opóźnionego pociągu nr 49311 w przekonaniu, że stosowny komunikat został już wygłoszony przez poprzednika.

W związku z zaistniałą sytuacją oraz występującymi zmianami w organizacji ruchu pociągów, spowodowanymi remontami prowadzonymi przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., pouczono pracowników obsługujących megafon, o konieczności wygłaszania komunikatów dla podróżnych o wjeździe pociągu i zmianie peronu odpowiednio wcześniej.

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. wyjaśniają również, że w dniu 20.10.2014r. podjęto działania mające na celu rozwieszenie informacji dla podróżnych o zmianie peronu dla pociągów wjeżdżających i wyjeżdżających w kierunku stacji Tychy i Mikołów w widocznych miejscach m.in. w tunelu i w gablotach na peronach.

W kwestii braku informacji o stacji docelowej na tablicach wizualnych wewnętrznych i zewnętrznych pociągu nr 49311 przeprowadzono postępowanie wyjaśniające w stosunku do drużyny pokładowej obsługującej ten pociąg. W jego wyniku ustalono, że w stacji Gliwice po przyjęciu pociągu obsługiwanego przez pojazd EN-57 AKŚ-223, tablice wizualne wewnętrzne i zewnętrzne były sprawne, a informacje były wyświetlane prawidłowo. Z uwagi na wczesne godziny poranne oświetlenie pociągu było zasadne, jak również uzasadnione było ogrzewanie pociągu z powodu temperatury panującej na zewnątrz. Żaden podróżny nie zgłaszał zastrzeżeń w tym zakresie. Po przyjeździe pociągu do stacji Katowice skład pociągu zmienił kierunek jazdy, a tym samym maszynista kabinę. Prawdopodobnie podczas zmiany kabiny doszło do wyłączenia informacji wizualnej, której poprawność działania nie została powtórnie sprawdzona w stacji Katowice przez pracowników personelu pokładowego. W związku z powyższym ww. pociąg kursował do stacji docelowej Wisła Głębce bez informacji na wyświetlaczach dotyczącej kierunku jazdy.

Informujemy, że w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości w działaniu ogrzewania, oświetlenia, czy też systemu informacji pasażerskiej podróżny może zwrócić się do personelu pokładowego w celu uzyskania wyjaśnienia i przyczyny takiego stanu rzeczy.

Ze swej strony pragniemy Pana serdecznie przeprosić za zaistniałą sytuację, jak również podziękować za zgłoszenie zaobserwowanych przez Pana nieprawidłowości w postępowaniu naszych pracowników i zapewnić, że takie zachowania nie są przez nas akceptowane oraz, że dołożymy wszelkich starań, aby podobna sytuacja już się nie powtórzyła. Jednocześnie informujemy, że do PKP PLK Zakładu Linii Kolejowych w Sosnowcu zostało wystosowane pismo dotyczące zapowiedzi megafonowych w przypadku występujących opóźnień pociągów i zmiany trasy przejazdu. 

Z poważaniem

Dyrektor działu handlowego Agnieszka Lekston

***

 

 

KOMENTARZ PORTIERA

 



W całej korespondencji przewija się kilka tematów, które zasługują na osobne potraktowanie.

 

1. Megafonista NIE zapowiedział pociągu, mimo, że za to właśnie bierze pieniądze i zignorował fakt, że w czasie remontu, którego skutkiem jest zmiana peronu zapowiedź taka lepiej żeby była powtórzona niż gdyby nie było jej wcale. Tym samym stworzył zagrożenie dla bezpieczeństwa podróżnych, którzy aby wsiąść do wagonów musieli biec poprzez przejście podziemne lub co gorsza przez tory.

 

2. Rozkłady jazdy dostępne w gablotkach peronowych podawały nieaktualne dane i nimi właśnie kierowali się pasażerowie. Podkreślić bowiem należy, że podróżny nie szuka informacji nt. swojego pociągu na szybie sklepu warzywniczego, w ubikacji ani w komisie rowerowym, a właśnie w rozkładzie jazdy. Rozkład ten jak widać jest w polskich kolejach daleko posunięty.

 

3. List z firmy PKP napisany został w ok. 2-3 dni po mojej skardze. Nie sposób zatem stwierdzić, że sfotografowane obwieszczenia, nawet tak irracjonalnie rozmieszczone jak były, są stanem z dziewiętnastego czy też jakby można domniemywać z listu Kolei Śląskich dwudziestego października. Istnieje możliwość, że osoba, która rozklejała plakaty (już po moim liście) sama też je sfotografowała. Nie zmienia to faktu, że na peronach i w przejściu podziemnym w dniu mojej tam obecności nie było absolutnie żadnej informacji.

 

4. Nie należy do obowiązków pasażera pociągu informowanie jego załogi o sprawie tak oczywistej jak wyłączone wyświetlacze zewnętrzne czy też pokazujące do znudzenia napis EN-57 ekrany LCD wewnątrz wagonów. Stan ten kontrolowany jest i zarządzany z kabiny maszynisty i nie ma wątpliwości co do tego, iż ma on w trakcie swojej tam obecności stały jej odczyt. Jeżeli sytuację jak opisana ignoruje, to pierwszymi, którzy powinni mu zwrócić uwagę są pozostali członkowie drużyny pokładowej. Jeżeli fakty te ignorują zbiorowo, powinni zmienić pracę, bo kto wie jakie odczyty lub ich brak zlekceważą następnym razem.

 

5. Pociąg z Katowic do Wisły jedzie ok. dwóch godzin. O ile w początkowej fazie tej podróży (w październiku) pełne oświetlenie wagonów i maksymalnie nastawione ogrzewanie są lub mogą być konieczne, o tyle to pierwsze przestaje mieć sens najdalej w połowie drogi, zaś to drugie powinno być skorygowane in minus jeśli na dworze nie ma mrozów, a świeci jesienne, ale jednak słońce. Sytuacja w której ze względu na temperaturę w wagonach trzeba rozbierać się do koszul, a w pełen słońca ranek pociąg jedzie oświetlony jak choinka nie jest normalna, a za to z pewnością kosztowna.

 

6.  Koleje Śląskie od momentu powstania do przejęcia po Przewozach Regionalnych całego ruchu podmiejskiego w naszym regionie były wzorem do naśladowania pod każdym względem. W chwili szumnie zapowiadanej ekspansji poniosły sromotną klęskę nie radząc sobie z organizacją i musząc wzywać na pomoc swego przegranego konkurenta. Stały się wtedy z dnia na dzień pośmiewiskiem. Od pewnego czasu znów wizerunkowo się poprawiają. Należy im zatem życzyć, żeby wyciągały wnioski z potknięć i wysoki poziom narzucały sobie w każdym aspekcie swojej działalności. Bywa z tym różnie.

 

7. Moja sugestia do molocha. Zróbmy jeszcze kilka firm z PKP w nazwie. Np. PKP Szalety Dworcowe, PKP Przejścia Podziemne, PKP Śmietniczki Peronowe itd. Wówczas będzie można od Annasza do Kajfasza przerzucać się obowiązkami, korespondencją i pretensjami. A pasażerów mieć głęboko w... tunelu.

 

Przyjemnej podróży!

 

***

 

* - Jak się okazało (por. punkt 7 powyżej) adresatem zapytania o zapowiedzi na dworcach powinna być nie spółka PKP DK a inna - PKP PLK...

Katowice oczami przechodniów

Niedzielny spacer pomiędzy katowickimi osiedlami 

- Tysiąclecia i Witosa

Oto Tysiąclecie. Sztandarowy obrazek z Katowic lat 70 i 80 ubiegłego wieku. Drugie obok "gwiazd" na Zawodziu osiedle eksploatowane do znudzenia na okładkach wszelakich przewodników i folderów i ujmowane we wszystkich chyba możliwych układach na widokówkach. Miejsce symbol. Symbol nowoczesności, szerokich perspektyw, "drugiej Polski" i chyba przede wszystkim przywracania świetności terenom cokolwiek zapomnianym czy też nawet zniszczonym. Ot, taki peerelowski Śląsk 2.0. Czy udany? Raczej tak, choć imponująca nawet dziś jeszcze architektura miejscami zwyczajnie przytłacza, a enklawy zieleni, aczkolwiek obecne, nie są w stanie tego przykrego wrażenia zniwelować. Z drugiej jednak strony otoczenie dzielnicy jakim jest od północy Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku (obecnie nazywany Parkiem Śląskim) a od południa sporej wielkości staw Maroko dają możliwość szybszego niż to najczęściej w miastach bywa wyrwania się ku zieleni, ciszy i spokojowi. Tak więc po zaakceptowaniu "koncepcji orzecha" w której zieleń otacza, ale raczej nie przenika, "Tauzen", bo tak od lat Katowiczanie nazywają to miejsce, może się nawet podobać.

Postanowiliśmy z Agatą sprawdzić na ile dziecinne wspomnienia z wypraw do ZOO czy Wesołego Miasteczka wespół z wyobrażeniami bardziej już dorosłymi z chwil w których w ten czy inny sposób Tysiąclecie pojawiało się w naszym życiu zgadzają się z rzeczywistością Anno Domini 2014 i wybraliśmy się na sporej długości spacer rozpoczynając go (jakżeby inaczej!) naprzeciwko Alei Żyrafy - tej samej którą w lipcu udawaliśmy się na zwiedzanie ogrodu zoologicznego.

Niedziela 23 listopada 2014 godzina 10:53

 

Z centrum Katowic dojeżdżamy autobusem linii 673 do przystanku "os. Tysiąclecia ZOO", kojarzącego mi się przez swą niefortunną nazwę z nadgorliwcami, którym za komuny zdarzało się mówić o "osiedlu Tysiąclecia PRL-u" i mając przed sobą rondo im Henryka Sławika, a za plecami wspomnianą już żyrafę ruszamy ulicą Tysiąclecia w kierunku ronda im. Karola Stryi. Jest to jedna z najważniejszych tras osiedla i zarazem dobra jego wizytówka. Najpierw mijamy starsze, pochodzące z lat 60 i 70 bloki, dokładnie te, które pierwsze przychodzą nam na myśl, kiedy wspominamy tą dzielnicę, pomiędzy nimi na wprost widzimy już powstałe w latach 80 "kukurydze" i wreszcie po prawej wyłaniają się będące jeszcze w trakcie budowy najnowsze, bardziej już typowe, acz również jak te wcześniejsze, potężne budynki ciągle jak z tego wynika rozrastającego się kompleksu.

Chociaż wbrew pierwszym obawom napotykamy tu i ówdzie drzewa, skwerki i zwykłe trawniki, to jednak nie równoważą one ilości betonu, asfaltu, stali i przede wszystkim wrażenia totalnego zaplanowania wszystkiego i wszędzie. Brakuje jak na razie odrobiny naturalnej natury ze wszystkimi swoimi zaletami i wadami, ale za to bez sztucznego koloryzowania, po prostu zostawionej samej sobie. Na szczęście za czas jakiś, już na pożegnanie osiedla, troszeczkę jej będzie. Ale o tym za chwilę.

Po minięciu marketu przy rondzie Stryi skręcamy w lewo i ulicą teraz już Mieszka I docieramy do imponującego, niezwykle oryginalnego ceglanego kościoła ukończonego na początku lat 90. To parafia pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych. Nietuzinkowa i bardzo ładna zarazem budowla, kojarząca się, zwłaszcza gdy się ją ogląda od strony rzeki Rawy z baśniowym zamczyskiem, ze względu na kręcone schody i mury, jest mi prywatnie znana także z tego, że przyglądałem się jej codziennie przez długie miesiące w końcówce lat 80 dojeżdżając osinobusem na budowę ośrodka zdrowia przy ulicy Ułańskiej, także na Tysiącleciu, tyle że Górnym. My, co zaznaczam, cały czas jesteśmy na Dolnym. A powyższe wspomnienie niech będzie dowodem, że i niżej podpisany dołożył niegdyś swą cegiełkę, najzupełniej dosłownie zresztą rozumianą do powstania tej dzielnicy...

Ogromnym łukiem prawie że zawracamy teraz i zostawiając kościół za sobą dochodzimy alejką nad Rawą do kolejnego ronda, tym razem imienia Konstantego Wolnego, z którego w prawo ulicą Jana Pawła II docieramy do chyba najpiękniejszego zakątka osiedla,  czyli stawu Maroko. Jak wieść niesie w ogromnym trzcinowisku tuż obok niego żyją sobie nie tylko powszechnie znane kaczki, łabędzie czy żaby, ale także np. piżmaki i zaskrońce, a zatem stworzenia raczej rzadko w miastach spotykane. Cały zaś teren użytku ekologicznego "Stawy na Tysiącleciu" ma ok 16 hektarów, w tym powierzchnia stawów (są dwa) ponad 8, czyli całkiem sporo.

Przez wiele lat tuż nad brzegiem funkcjonował tu ośrodek wodno rekreacyjny kopalni Kleofas, a kolejnym (Państwo wybaczą autoreklamę!) epizodem z życia autora związanym z odwiedzaną dziś dzielnicą było malowanie płotu wspomnianej placówki, którego dokonał był jesienią 1989 roku ku swej wielkiej radości zresztą, bo przecież w czarującej tak wtedy jak i dziś okolicy.

No właśnie, skąd ją znam? Czy raczej: skąd JESZCZE znam ogólnie Tysiąclecie? Z wczesnego dzieciństwa na przykład, gdy z mamą przyjeżdżałem do okolicznych, prawdopodobnie lepiej zaopatrzonych sklepów na zakupy. Z czasów zawodówki, kiedy to z praktyk na których pomagaliśmy ekipom usuwającym szkody górnicze w prywatnych mieszkaniach najczęściej w okolicach ulicy Dębowej (i dzielnicy Dąb) wracałem tędy na kopalnię, a także ze wspomnianych już wypraw do WPKiW, pracy na budowie przy ulicy Ułańskiej oraz właśnie ośrodka nad stawem o którym przed sekundką. Okazuje się, że całkiem tego sporo, prawda?
 

No ale nic, idziemy dalej. Nowoczesnym wiaduktem nad Drogową Trasą Średnicową zbliżamy się już do granicy Tysiąclecia i Załęża, czyli ulicy Gliwickiej. Krajobraz zmienia się tu diametralnie, rzec by można o kilkadziesiąt lat. Zresztą skoro o latach mowa, to warto zaznaczyć, że  idąc w prawo doszlibyśmy do osiedla o bliskiej mi nazwie Kolonia Mościckiego (wcześniej Kolonia Belojannisa, wcześniej kolonia Mościckiego, a w międzyczasie jeszcze Rudolf Hess Kolonie), zaś dokładnie prawie naprzeciwko niego, w czasach PRL-u odnaleźlibyśmy giełdę owocowo warzywną i samochodową, na której autor niniejszego bloga zamierzał dawno temu zakupić samochód (?) marki syrena za całe 40.000 polskich, acz komunistycznych niestety złotych. Ale nie zakupił.

Na Gliwickiej skręcamy w lewo (w kierunku centrum miasta) i mijając najpierw raczej skromny Park Załęski, a zaraz za nim masywny budynek dawnego kopalnianego Domu Kultury dochodzimy do charakterystycznego krzyża po lewej i vis a vis niego kierujemy się w Wiśniową. Tu czas zatrzymał się już bezdyskusyjnie. Poza irytującym tandetnością szyldem sklepu spożywczego wszystko jest jak dawniej. Czyli jak kiedy dokładnie? Jak w latach osiemdziesiątych, sześćdziesiątych, trzydziestych. Jak zawsze. Tak. Aż się dziwnie robi. Ale przyjemnie. To taki niefałszowany Śląsk "kopalniany" jak z filmów. Są brudne familoki i pełne prania balkony, są komórki na węgiel i gołębniki na placu, są zawsze obecni sąsiedzi na ławeczkach pod oknami i jest klimat. To najważniejsze. Prosty. Jak talerz żuru po ciężkiej szychcie. Warto tu zajrzeć, by poczuć i spróbować zrozumieć ten dawny, zanikający już świat...

Przechodzimy teraz pod wiaduktem kolejowym (Polecam zerknięcie na zdjęcie podtopionego tu autobusu w książce pt. Monografia rzeki Rawy) i oto jesteśmy na ulicy Obroki, do roku 1990 zwanej ulicą Rewolucjonistów. Po lewej w dali mamy tu od dziesięcioleci już słynne: katowicki "szaberplac" i giełdę owocowo warzywną, na wprost dawną halę sportową jeszcze dawniejszej  kopalni, a wreszcie za nią i obok niej w prawo równie nieaktualne niestety Domy Górnika (w jednym z nich ćwierć stulecia temu zamurowywałem okienka w piwnicach, ha ha!) i... no nie, o tym trzeba opowiedzieć nieco szerzej.

Po pierwsze za Domami Górnika jest pawilon handlowy. W pawilonie tym niżej podpisany w początku lat 90 był stałym klientem działu monopolowego (Ha ha ha! Tak - był, ale bez obaw - jako "donosiciel", nie konsument!) oczekując grzecznie w kolejce na magiczną godzinę trzynastą (wcześniej alkoholu nie sprzedawano), zaś około roku 1993 zakupił nóż kuchenny. I co z tego, zapytacie Państwo? Ano sporo. Nóż ów, nabyty jako się rzekło w 1993 roku mam do dziś, NIGDY niczym go nie ostrzyłem, a nadal tnie bezproblemowo nawet kości i blachę z konserw. I zawsze sobie obiecuję, że jak tylko cofnę się w czasie, to pierwsza sprawa - kupić jeszcze jeden! Tak na wszelki wypadek, gdyby jednak ten się kiedyś stępił.

Za sklepem jest osiedle czerwonych czteropiętrowców. Budował je w pierwszej połowie lat 80 między innymi mój ojciec, którego nieraz tu odwiedzałem. W trakcie takich wędrówek po budowie czy wielogodzinnego nudzenia się w szatni zdarzało mi się na otrzymane od taty talony spożywać obiady właśnie w okolicznych hotelach robotniczych. I nawet przez myśl mi nie przeszło wtedy, że za kilka lat będę naprawdę pracował na Kleofasie! 

Tutaj dygresja. Tata pracował w PBPW, Przedsiębiorstwie Budowlanym Przemysłu Węglowego. Nie był górnikiem, tylko murarzem a przed samą emeryturą również instruktorem praktycznej nauki zawodu, ale mimo to dostawał np. co roku Barbórkę (ok. 1,5 przeciętnej wypłaty), żywiła go jak widać z akapitu powyżej także "moja" kopalnia, bo to dla niej budowano to osiedle, a i zamiana mieszkania czy wczasów pomiędzy różnymi firmami, w tym, co jasne, także kopalniami właśnie, była czymś oczywistym. A dziś weźcie i poproście kogoś o pozwolenie podpięcia przedłużacza do gniazdka na pięć minut!

 

Podążamy w górę ulicy Obroki. Mijamy tu po prawej samotny market, zarośnięty plac wokół i resztki betonowego ogrodzenia. Kiedyś także stały tu kolejki, ale nie wózków do kasy a ciężarówek po odbiór węgla. Kierowcy wegetowali dniami i nocami a może tygodniami nawet w kabinach swoich ZIŁ-ów, Starów i Jelczy. Na placu unosiły się tumany kurzu, w dali do drewnianych magazynów rozładowywano wprost z pociągów tony wapna, cementu i czego tam jeszcze, a ogromne ładowarki przewalały tony połamanego drewna wydobytego wraz z węglem z dołu. I to drewno, proszę sobie wyobrazić, można było za darmo nabyć w praktycznie dowolnej ilości na opał ponosząc tylko koszty transportu. I to nie było sto lat temu, a raptem dwadzieścia.

AŻ dwadzieścia, macie Państwo rację.

Idziemy dalej na wprost. Po lewej towarzyszą nam bloki, po prawej resztki zabudowań Kleofasa przekazane teraz różnym hurtowniom i biurom. Wreszcie mijamy brudny budyneczek administracyjny, dawny bar i sklep tuż przy bramie (rany, przy każdej wypłacie stało tu z dwudziestu albo i więcej amatorskich „dystrybutorów” kina klasy B, C a zwłaszcza X na kasetach VHS!) i docieramy do budynku biura przepustek. Pawilon ten powstał około roku 1990, ale dziś jest zdewastowany tak, jakby ktoś w złości dołożył mu ze trzydzieści lat. Wewnątrz, zaraz przy wejściu był kopalniany kiosk, dalej rejestratory czasu pracy, pomieszczenie strażników, pokój ich dowódcy, magazyn broni i ubikacje. Szyk, przestronność, nowoczesność. A dziś? A dziś wita nas brud, gruz, wybita w murze dziura na rurę z piecyka (sic!) i otwarta brama, której nikt nie pilnuje. Ale mimo to nie wchodzimy, idziemy jeszcze kilkadziesiąt metrów obok dawnej dyrekcji, siedziby związków zawodowych (teraz mieści się tam między innymi... szkoła rodzenia!) i na chwil kilka zaglądamy pomiędzy familoki szukając pewnej dziury w płocie, tej samej, którą tyle razy przechodziłem na teren kopalni jeszcze jako uczeń…

Ale jak się okazuje, nie ma już nie tylko dziury, ale i płotu. Nie ma zresztą zupełnie niczego tam, gdzie zdawałoby się coś jeszcze być powinno. Zniknęły budynki straży pożarnej, działu szkoleniowego, budowlanki, głównego magazynu, transportu, działu spawalniczego… Wszystko zniknęło. Przypominam sobie najpierw rok 2011 i moją tu pierwszą po latach bytność. Szok, jaki wywołały we mnie zabudowania, drogi i place, które znałem, zdewastowane i zarośnięte. Dziś wrażenia są tym głębsze, że wokół zieje absolutna pustka. Po prostu ugór, u którego kresu migocze przejeżdżający właśnie w dali pociąg. Niewyobrażalne! Jakby świat chciał wmówić nam, że nigdy niczego tu nie było!

Jeszcze przez moment wracam pamięcią do roku 1994, kiedy się z kopalnią żegnałem.

-Tu była część dyrekcji, tutaj szkoleniówka, a tam na piętrze…

-Tu w 1988 roku sadziłem żywopłot…

-Tamtędy…

Cisza.

Agata pilnie fotografuje każdy skrawek historii wyglądający jeszcze gdzieś ukradkiem i w milczeniu słucha moich wspominek. Dziwne doświadczenie, jakby przekonywać kogoś, że przed chwilą widziało się stado różowych słoni. A co, jeśli one były tu naprawdę? Bo przecież były.

Wracamy znów przez podwórka do ulicy. Gdyby iść teraz dalej w kierunku Chorzowa dojdzie się najpierw do hal targowych, potem do jeszcze jednego kopalnianego szybu, a raczej miejsca, w którym kiedyś był i wreszcie do biurowca Elkopu, usytuowanego na granicy miast. My jednak już zawracamy, oglądając jeszcze po prawej dawną szkołę górniczą, która obecnie jest liceum ogólnokształcącym. Uśmiecham się tu w duchu przypominając sobie jak to zupełnie niedawno udało mi się odnaleźć w Internecie naszą panią dyrektorkę i podziękować jej mailem za tamte czasy…

Dziwne to może, ale miałem taką potrzebę.

Znów jesteśmy przed bramą kopalni. Teraz w prawo, w kierunku osiedla Witosa. Zostawiamy za sobą dawną piwiarnię „Pod dzwonem” do której nieraz wymykałem się z kolegami za kwadrans trzecia, parking, który jest tu „od zawsze” a na którym było też wejście do warsztatu kopalnianych ogrodników i małe rondko na którym zakręcały autobusy. Skoro już jednak wspomniałem ogrodników, to jeszcze słówko. To tu między innymi do pomocy im właśnie przychodziliśmy na praktyki ze szkoły. I zapadł mi w pamięć pewien pan, którego z racji nie całkiem dopasowanego obuwia i ubrania roboczego nazywaliśmy Charlie’m. Dopóki był po prostu kimś tam mającym się nami zająć, był dla nas śmieszny, co jakoś zupełnie mu nie przeszkadzało, ale gdy po kilkunastu minutach okazało się, że żaden z nas nie potrafi prawidłowo trzymać, a co dopiero używać grabi… nasze podejście zmieniło się diametralnie. A „Charlie” każdemu, spokojnie, grzecznie i po kolei tłumaczył i pokazywał co i jak należy robić, aby grabie nie działały jak łopata…

Łopatologicznie pokazywał.

Po lewej skręcając w uliczkę Dulęby mamy teraz przed oczami sklep mięsny, a za nim, bardziej w stronę kopalni – spożywczy. Kiedyś było na odwrót. Spożywczy był mięsnym, a mięsny - warzywniczo spożywczym. I to tu właśnie, w tym ciasnym, ciemnym sklepiku lat temu wiele po raz pierwszy ktoś zwrócił się do mnie per pan… O rany, ależ to wspomnienia!

W warzywniczym pracowało wtedy starsze małżeństwo, z racji bliskości szkoły doskonale obeznane z młodzieżowymi zagrywkami i slangiem. Tłumnie zresztą ówczesna młodzież ten sklepik odwiedzała na długich przerwach i pewnie był on wtedy dla nas czymś więcej niż tylko miejscem robienia zakupów. Rodzajem klubu, mini baru, czegoś takiego.

Dmuchany ryż, czerwona oranżada w woreczku, słonecznik (Nie być Żyd, sypnij słoniola!) i może jeszcze czasem jakieś jabłko. Niewielki był wybór, ale jak w każdej zamkniętej społeczności, tak i tu sama możliwość wyjścia na dużej przerwie do sklepiku (czytaj po prostu: posiadanie gotówki) nobilitowało. „Plebs” szedł palić fajki za salę gimnastyczną, „szlachta” za to delektowała się landrynówą z woreczka kupioną na dwóch. Następnego dnia najczęściej role się odwracały.

Ale żeby dojść do sklepu trzeba było opuścić teren szkoły a to oznaczało minięcie najpierw stołówki i kuchni a zaraz potem bloku, który do dziś widać z ulicy Dulęby doskonale – wtedy internatu, nieco później hotelu robotniczego i wreszcie aż do dziś - siedziby rozmaitych instytucji mniej lub bardziej z górnictwem związanych. Budynek ten był na przełomie lat 80 i 90 poszerzany a raczej wydłużany dobudówką przy powstawaniu której również i ja pracowałem. I tu nie mogę nie wspomnieć pewnego górnika odsypiającego nockę i w związku z tym zirytowanego hałasem na dole. Po krótkiej acz burzliwej wymianie zdań przez okno dobiegł nas, pracujących na parterze ryk: Szanujcie nas kur..., bo jakby nie my, gorole, to byście do dziś rękami jedli!

Uśmialiśmy się do łez na takie dictum i w rewanżu za poprawienie nam humoru zaczęliśmy od tego momentu rzeczywiście zachowywać się możliwe najciszej.

I cóż, Państwo wybaczą daleką dygresję, ale myślę, że to dobry, najlepszy może moment by się nią podzielić. Urodziłem się i mieszkam od dziesięcioleci w Katowicach, uważam się za Ślązaka, ale jest to dla mnie wtórne wobec bycia zawsze i przede wszystkim Polakiem. Stąd też z głęboką niechęcią odnoszę się do dzielenia mieszkańców naszego regionu na tubylców i przyjezdnych. Szczególnie zaś śmieszy mnie utożsamianie górnictwa ze śląskością w sytuacji, gdy tysiące tych właśnie tak pogardzanych tu „goroli” oddało swoją pracę, zdrowie a nierzadko życie pracując w kopalniach i przemieszkiwując latami w dalekich od luksusów hotelach robotniczych. Bo przecież wbrew temu co się często głosi, nie tyle oni przyjechali na bogaty Śląsk za pracą, ile Śląsk ich ściągnął, bo miejscowi do tej pracy najwidoczniej się nie kwapili. Prywatna moja prośba do wszystkich czytających te słowa: Pamiętajcie Państwo o tym.

Tyle dygresji. Wracamy na ulicę Dulęby Anno Domini 2014.

W dali widać już pierwsze bloki osiedla Witosa. Po prawej wciąż towarzyszy nam jeszcze teren dawnej szkoły a po lewej najpierw kilka bloków, a potem już tylko na kilometr pachnące PRL-em rozmaite firmy małe i duże. Mijamy rzadki dość lasek, w którym za czasów szkolnych pan od wuefu, a zarazem sekretarz PZPR ganiał mnie i moich kolegów w niekończące się kółeczko „na rozgrzewkę” i wreszcie boisko, na którym soczyście, acz monotonnie klnąc rozgrywają właśnie jakiś swój mecz życia miejscowi oldboje.  Wizualnie nie zmieniło się tu zbyt wiele od czasów mojej młodości. Tylko plac szkolny jest bardziej zaniedbany, płot mocniej zniszczony, a zielska wokół większe. Druga strona ulicy również wygląda jak kiedyś. Szkoda tylko, że budynki i place po dawnych dużych firmach zajmują teraz liliputy z gatunku „ja, mój brat i nasz dostawczak”, o czym świadczy morze szyldów dookoła. Takie czasy, ktoś powie. Kiepskie czasy - odpowiem mu na to.

Betonowymi schodami dochodzimy do barierek oddzielających nas od torów. Torów, których nie ma. To szlak piaskowy pomiędzy szybami – zachodnim i wschodnim – mojej kopalni. Dawno już rozebrany, ale nadal doskonale widoczny. Tylko kłaść szyny i można jechać. Śmieszą trochę te barierki na pustej grobli, ale mimo to nadal nikt ich nie zdemontował. Może więc kiedyś jeszcze popędzi tędy jakiś pociąg? Kto wie.

Osiedle Witosa. Jesteśmy już u kresu naszego dzisiejszego spaceru. Jeszcze kilka zdjęć upstrzonych malunkami graficiarzy bloków i już skręcamy w lewo w kierunku przystanku skąd za dokładnie pięć minut zabierze nas do Ligoty autobus linii 51. Nasza wycieczka trwała niewiele ponad dwie godziny, a przecież ileż ciekawych miejsc, śladów i wspomnień udało nam się napotkać!

 

Do zobaczenia na szlaku! 

 

Mapka trasy.

 Kliknij lub otwórz w nowym oknie aby powiększyć.
 

OBEJRZYJ PEŁNĄ GALERIĘ ZDJĘĆ [KLIK!]

LUB FILM (PONIŻEJ)
 

 

 

***

 

Ten sam spacer oczami Agaty - [KLIK!]

Nieoczekiwana zmiana miejsc

 

WYCIECZKA DWUDZIESTA PIERWSZA

WĘGIERSKA GÓRKA - GLINNE - MAGURKA WIŚLAŃSKA - GAWLASI - CIENKÓW

 

Po powrocie z wycieczki dwudziestej stanąłem przed koniecznością wyboru, jakiego jeszcze kilka dni wcześniej bym się nie spodziewał. Oto miałem z jednej strony przygotowane od tygodni, rozrysowane, wyliczone w metrach, kilometrach i złotówkach kolejne trasy, z których kilka wykraczało wreszcie dość odważnie poza Beskid Śląski a jedna chyba tylko miała mniej niż 20 km, a z drugiej konstatację, że w towarzystwie Agaty, króciutka przecież, znana mi już i należąca do średnich, jeśli chodzi o widoki wędrówka (miało być pół na pół – i ładnie i niezbyt trudno) okazała się po prostu dobrą zabawą od pierwszej do ostatniej minuty. I to mimo zabójczego przecież ponad trzydziestostopniowego upału.

A skoro tak, to postanowiłem przyjąć wyżej wspominaną Agatę do mojej bandy i ruszać dalej w świat.

-To gdzie tam jest najładniej według ciebie? - zapytała mnie któregoś dnia.
-Myślę, że na Baraniej Górze i w jej okolicach.
-To idziemy na Baranią Górę!
-Ale…
-Żadne ale, idziemy.

Jest czwarty lipca, szósta czterdzieści siedem. To pierwsze zdjęcie. Nieczynny dworzec w Węgierskiej Górce. Właśnie odjechał przyjemnie klimatyzowany Elf, a dookoła nas, mimo wczesnej pory coraz mocniej przygrzewa słoneczko.

Który to już raz ta Węgierska Górka? Najpierw oglądałem ją jadąc aż na granicę – do Zwardonia latem 2013 roku, potem już jesienią, w październiku, ruszałem stąd na Fajkówkę i dalej na Baranią Górę, wreszcie w połowie marca 2014 przecierałem zaśnieżony jeszcze miejscami szlak czerwony przez Glinne, ten sam, którym i my za chwilę pomaszerujemy. Ciekawe jak też wygląda latem odcinek, na którym niżej podpisany między Magurką Wiślańską a Baranią właśnie „maszerował” na czworaka trzymając się… śniegu.

Ruszamy! Dla przypomnienia słów może kilka o trasie. Przechodzimy obok dworca po jego lewej patrząc od peronów stronie i lekkim łukiem (to ulica Kolejowa) dochodzimy obok słynnej odlewni żeliwa do skwerku z przystankiem autobusowym, pomnikiem Jana Pawła II i charakterystycznymi rzeźbami po drugiej stronie poprzecznie przebiegającej ruchliwej drogi (ul. Zielona). Dokładnie za przejściem dla pieszych stoi drogowskaz. W lewo zielony na Fajkówkę, w prawo czerwony na Baranią. Uprzedzając pytanie. Zarówno stopień trudności jak i atrakcyjności jest zbliżony, a cechą szczególną obu tras jest to, że są bardziej długie niż strome, choć i stromości się na nich spotyka.

Agata jako „zwierzę miejskie” (jak w starym dowcipie chciała, żebym zabrał w słoiku trochę spalin z Katowic żeby ją ocucić w górach) obfotografowuje domy, sklepy i urzędy, a ja pozując na starego wygę (bardziej to pierwsze niż to drugie) w swoim przynajmniej przekonaniu fachowo objaśniam gdzie i co wycieczka aktualnie ogląda. A więc Aleja Zbójników, Urząd Gminy, parking za nim i… uwaga, to ważne miejsce, tu właśnie, zaraz po minięciu parkingu, skręcić należy niepozornym chodniczkiem obniżającym się lekko w lewo. 

Dawniej, jak już kiedyś opowiadałem szlak wiódł prosto do mostu drogowego i dopiero za nim skręcał na Trakt Cesarski, teraz jednak dochodzi doń przez tzw. Most Zakochanych, który jest przeznaczony tylko dla ruchu pieszego. Najkrótszy opis przebiegu szlaku czerwonego brzmiałby tutaj tak: od drogowskazu na ulicy Zielonej zaczynamy „rysować” ogromną jedynkę, której ramię doprowadza nas do rzeki. Po drodze zaś warto przyjrzeć się zarówno dobrze już stąd widocznym górom w dali, jak i bardzo nowocześnie zagospodarowanym terenom Bulwarów nad Sołą, przez które przechodzimy, a może i nawet przysiąść na którejś z licznych ławeczek. My na przykład przysiedliśmy bardziej wirtualnie, bo z wrażenia, na widok czegoś małego, białego i czworonożnego, co przybiegło nie wiadomo skąd i niczym słynny kot-przytulak z Orłowej (polecam – zwierzak mieszka na szlaku z Równicy na Trzy Kopce Wiślańskie!) zażądało głaskania. A okazało się przeuroczym puchatym pieskiem towarzyszącym tu jakiejś grupie prawdopodobnie kolonistów. Piesek ten jednak jak sądzę nie należy do stałego elementu trasy, wobec czego jego braku proszę nie uznawać za dowód pobłądzenia. Jeśli ulica Zielona jest za plecami, a Soła przed oczami, to wszystko idzie w dobrym kierunku. A propos kierunek – chodnikiem wzdłuż rzeki udajemy się w prawo, w stronę widocznego a przepięknego z każdej odległości mostu.

 

Zarówno tym jak i drugim brzegiem w kilka minut można też udając się w lewo dotrzeć do szlaku zielonego (most Junaków), zaś następna taka możliwość to szczyt Glinnego, bo tam z kolei napotkamy ścieżkę prowadzącą na Czerwieńską Grapę. Jeśli ktoś ma ochotę poeksperymentować – proszę bardzo - można mieszać.

Robi się coraz cieplej, więc zatrzymujemy się na chwilę nad wodą, a potem po obfotografowaniu okolicy i przegryzieniu czegoś słodkiego ruszamy przez Most Zakochanych ku „cysorce” (przepraszam, ale takie zdanie budzi u mnie dziwne skojarzenia przyczynowo skutkowe), czyli Traktowi Cesarskiemu. I tutaj znów w lewo i zarazem po raz pierwszy „oficjalnie” pod górę. Piszę „oficjalnie”, ponieważ pierwsze wzniesienie terenu to… taras widokowy zaraz za, a raczej powyżej mostu. Jeśli się nie ma kondycji można tu zawsze zagrać wielkiego estetę i przysiąść, aby nacieszyć oczy widokami a przy okazji nie dostać zawału. My stajemy tu również dla zrobienia zdjęć z gatunku „każdy, zawsze” i prawie zaraz pochrupując sucharami ruszamy dalej w kierunku fortu Waligóra, do którego jednak, o czym proszę pamiętać, szlak oficjalnie nie prowadzi – trzeba zejść nieco w dół nieznakowaną ścieżką tuż przed miejscem, gdzie nasza trasa zakręca łagodnie w prawo.

Agata pędzi więc zdigitalizować w swoim wielkomiejskim zachwycie każdy metr sześcienny żelbetu, a ja uspokajam oddech, bo choć jak pamiętam z mojej marcowej tu bytności, chwilę za zakrętem skończyła mi się czekolada, a to znaczy, że było naprawdę ciężko, to jednak dziś dochodzi jeszcze tropikalna temperatura, której mocny przedsmak mimo wczesnej pory już mamy.

Szlak wznosi się nieprzerwanie i wiodąc nad coraz głębszą doliną (w kategoriach beskidzkich – przepaścią nawet momentami) doprowadza nas do sympatycznej kapliczki na drzewie i ostatnich zabudowań w otoczonym zielenią i czarującymi widokami siodle.

-Ale pięknie… - słyszę przy akompaniamencie trzaskania migawki. Uśmiecham się.
-No widzisz. Mówiłem.

Polanka, lekkie obniżenie i po chwili znów idziemy pod górę. Najpierw mając po lewej prawie zaraz za przysiółkiem majestatyczne skały, z których wiosną przyglądał mi się kozioł, a po prawej dolinę i buchające nieskażoną zielonością góry, ale już wkrótce po prostu lasem, coraz węższą ścieżynką przedzierając się przez kolejne powalone drzewa. Drogę utrudniają nam gałęzie, kamienie, drobne strumyki, czasem błoto. Wreszcie docieramy do śródleśnej drogi i tu bardziej z przymusu niż z wyboru postanawiamy na chwilę przystanąć. I robi nam się podwójnie dziwnie, bo oto najpierw mija nas para może dwudziestokilkulatków z małą, ale bardzo dzielnie maszerującą pociechą, a minutę po nich… TIR z ogromną naczepą. Mina kierowcy wskazuje, co myśli o ludziach, którzy urządzili sobie biwak tuż przy drodze. Nie wiem czy kurz pozwala mu jednak dostrzec, co my myślimy o ciężarówkach w górach…

No właśnie. Jesteśmy na szlaku czerwonym. Niby nic takiego, ale to Główny Szlak Beskidzki, podobno duma naszego kraju ciągnąca się aż daleko w Bieszczady, więc jednak coś więcej niż jakaś tam ścieżka od stacji do schroniska. I wyobraźmy sobie, że chcąc pokazać zagranicznemu turyście piękno polskich gór zabieramy go na spacer, żeby wysoko na trasie napotkać PĘDZĄCĄ CIĘŻARÓWKĘ!  Ktokolwiek jest za to odpowiedzialny, niech wie, że jest to tak niewyobrażalnie żenujące i głupie, że aż smutne.

Solidarnie dzieląc się żelkami ruszamy w ślad za raźno maszerującą rodzinką teraz już jakby łagodniej się wznoszącą ścieżką by po chwili napotkać… kolejny samochód. Tym razem już wprost na szlaku. Mniejszy co prawda, ale jednak. Skąd on tutaj? Ano starczy się zatrzymać, wsłuchać i w moment wszystko staje się jasne. Mały dostawczak to zaplecze ekipy, która wysoko na stoku ścina drzewa. Pnie ściągają do drogi konie, na szczęście dla przyrody, na nieszczęście dla nich samych, bo jest tam naprawdę bardzo stromo, ciężarówką zaś zwozi się to po pewnie załadowaniu jakimś dźwigiem w dół do miasteczka.

Skręcamy błotnistym traktem w prawo i wreszcie docieramy do czegoś naturalnego - kilku cudownie szumiących źródełek tuż przy szlaku a nieco wyżej za nimi polany z widokiem na Beskid Żywiecki i Węgierską Górkę daleko już w dole pod nami…  To jedno z najpiękniejszych miejsc naszej wycieczki, ale i w ogóle jedna z lepszych panoram w Beskidzie Śląskim. Oddychamy głęboko i cała złość znika tak samo szybko jak się pojawiła. Tu przynajmniej te góry są nadal takie, jakimi były i być powinny.

Trasa zakręca, a wręcz zawraca tu bardzo ostro w lewo i przypominam sobie jak to święcie byłem przekonany kilka miesięcy temu, że góra, którą widzę dochodząc do tego punktu od źródełek jest już Magurką… 
A gdzie tam do niej!

Chwila lasu i ponownie przechodzimy przez wysypaną kamieniem drogę. Tuż przed nią po lewej napotykamy ukrytą w cieniu i przykurzoną nieco kapliczkę a zaraz potem wszystko cichnie wreszcie i znika. Teraz już tylko góry.

Przyglądam się badawczo jak też moja towarzyszka znosi trudy marszu i widzę, że coraz częściej nadrabia miną. Upał też robi swoje. Pora najwyższa na prawdziwą przerwę, ale najpierw jeszcze strome i tatrzańsko kamieniste podejście na Glinne osłodzone tylko przepięknymi widokami po lewej. Las kończy się tu nagle jak ucięty nożem i oto przed sobą widzimy już Baranią, Magurki, Skrzyczne i nawet Jezioro Żywieckie. Z prawej zaś mijamy niepozorną ścieżynkę na Czerwieńską Grapę, czyli ostatnią, a wspomnianą już wcześniej szansę przesiadki na szlak zielony.
 

 

Oto więc Glinne. Zdobyte i pokonane. W moim przypadku po raz drugi.

 

Decydujemy się zrobić przerwę śniadaniową w dolince między Glinnem a Magurką, bo tylko tam jest jakaś szansa na schronienie w cieniu, choć niewielka raczej jak się później okazuje. Przysiadamy na kilkanaście minut i jemy w milczeniu. Czuję, że za chwilę usłyszę coś, czego usłyszeć nie chcę, ale…

 

-Szukaj jakiejś krótszej trasy, bo ja chyba nie dam rady.

Aha.

 

Cóż, muszę tu napisać słowa, które może przydadzą się kiedyś kolejnym turystom dopiero zaczynającym swoją przygodę z „małymi górkami”. Kryzys, jaki przydarzył się mojej towarzyszce jest dokładnie takim samym, jaki ja przeżywałem na żółtym szlaku od zapory Mościckiego na Szyndzielnię jesienią 2011 roku, zresztą mnie złapało wtedy dużo mocniej, i też jak Agata sam się o to prosiłem wybierając za trudną jak na swoją kondycję, czy może bardziej obeznanie z chodzeniem po górach trasę.  

 

Czymże więc jest to obeznanie? Zbiorem wielu różnych prawd małych i dużych. Na przykład takich, że przez góry nie chodzi się miejskim dynamicznym krokiem, a dużo spokojniej (co nie zawsze oznacza wprost – wolniej), że utracone na jakimś podejściu siły szybko się regenerują, nie do stu procent co prawda, ale do osiemdziesięciu, potem siedemdziesięciu pięciu i tak dalej, że trzeba robić przerwy nie tylko te poważne, jedzeniowo wypoczynkowe, ale także mniejsze, te zwykłe, na złapanie oddechu, napicie się, czasem po prostu zatrzymanie. Bo to przecież wycieczka, nie bieg za autobusem, prawda?

 

Nie, nie wymądrzam się. Pamiętam po prostu jak stałem wtedy sam w lesie, miałem zawroty głowy, robiło mi się słabo i bałem się, że gdzieś tam runę pomiędzy drzewa. Ale właśnie dlatego potem do takich a nie innych wniosków nomen omen doszedłem.

 

Mijając grupę młodych ludzi, którzy także postanowili odpocząć sobie kilkadziesiąt metrów za nami docieramy krótkim stromym podejściem na Magurkę. A Magurek jak wiadomo jest w górach jak Kowalskich i Nowaków na nizinach – multum i jeszcze trochę. Ta tutaj należy do tych mniej znanych, zwłaszcza w porównaniu do swoich bliskich kuzynek – Radziechowskiej i Wiślańskiej jak i do dalszej rodziny – Magurki Wilkowickiej w Beskidzie Małym i oczywiście „Big Mama”, czyli Magury leżącej tuż obok Klimczoka. Zresztą widoki z niej są tylko te sprzed chwili, właśnie przy podchodzeniu od Glinnego, potem jest las. Nic szczególnego. Za lasem za to cudowna jak zawsze, przeogromna i przewspaniała Hala Radziechowska, jeden z moich prywatnych siedmiu cudów Beskidu Śląskiego.

 

 

Co robimy? Cóż, rozwiązaniem najprostszym jest teraz zejście do Radziechów szlakiem niebieskim. Nie jest krótkie, chyba też momentami nie należy do najłatwiejszych, ale ma tę zaletę, że na już prowadzi w dół, a na dole ma… przystanek autobusowy z bezpośrednim połączeniem do Żywca. Widokowo zresztą też jest niczego sobie.

Stawiam sprawę otwarcie widząc po minie mojej towarzyszki, że zasada o wracających zawsze siłach jednak działa.
-Możemy zejść tędy do Radziechów, ale jeśli dasz radę proponuję iść tam – pokazuję palcem górkę niedaleko – to Magurka Radziechowska. Z niej możemy iść szlakiem zielonym do Ostrego koło Żywca i tam już mamy busy.
-Dobra, spróbujmy!

No to próbujemy. Jest o tyle łatwiej, że wysoko i bez większych wzniesień w pobliżu. Widoki i atmosfera tego miejsca też robią swoje. Niby się jest zmęczonym, ale chce jeszcze. Znam to.

Kolejne „Ale tu pięknie” w ustach Agaty brzmi dla mnie jak najwyższe wyróżnienie. No w końcu to ja „odkryłem” Halę Radziechowską dla świata, ha ha ha.

Szlak prowadzi nas łagodnie w lewo (tu wspaniały widok na daleką jeszcze Baranią Górę!) przez rozległe pastwiska, potem jednak zwraca się nagle w prawo i wznosząc pomiędzy coraz wyższymi zaroślami dociera wijącymi koleinami do… no właśnie, jeszcze nie szczytu, choć można tak pomyśleć. To tylko drogowskaz oznaczający punkt zetknięcia z kolorem zielonym. Przed nami oddzielone imponującą doliną Skrzyczne. Majestat w pełnej krasie.

-To tutaj. Jeśli chcesz, tędy możemy zejść do Ostrego.
-A co jest dalej na czerwonym?
-No… Najpiękniejsze widoki, zupełnie płaska, spacerowa trasa pomiędzy obiema Magurkami. Właściwie zaczyna się zaraz za tymi tam krzaczkami.
-To idziemy.

No tak. Z jednej strony o taką reakcję mi chodziło, z drugiej niepokoi mnie świadomość, że wybierając dalszy marsz pozbawiamy się jakiejkolwiek możliwości wcześniejszego zejścia (pomijając zejście z tego świata, czyli to które akurat pominąć bym wolał).

-Ale żebyś wiedziała, że to daleko…
-Dawaj, idziemy!
 

Ostatnie tęskne spojrzenie na schodzącą stromo ścieżkę zieloną i cóż, maszerujemy w lewo. Chwila dosłownie jeszcze pośród zarośli i nagle czuję się jak piłkarz wychodzący z tunelu na boisko. Ogarnia nas ogrom przestrzeni nieosiągalny w żadnym innym miejscu Beskidu Śląskiego poza może samym szczytem Baraniej. Ogarnia i aż przygniata zmysły. Dosłownie nie wiadomo, gdzie spojrzeć. Ale gdziekolwiek się spojrzy jest pięknie. Zwalniamy kroku. Strzelają migawki aparatów. Ponad nami pełne słońca niebo. To właśnie takie góry, jakie kocham. I jeszcze ta cienka ścieżka, którą idziemy. Ścieżka na której, co także uwielbiam, widzi się swoją przyszłość o jakąś godzinę do przodu…

Mijamy kopczyk kamieni oznaczający szczyt Magurki Radziechowskiej, bez tego prawie nieodczuwalny, bo wokół płasko jak na stole, potem kolejne wychodnie skalne i wreszcie na ostatnim odcinku przed Magurką Wiślańską przysiadamy pod jedną ze skał przypominającą daszek przystanku autobusowego, aby odpocząć chłonąc widoki na bardzo głęboką tu dolinę pomiędzy nami a Skrzycznem.

Według planu mamy iść teraz na Baranią a z niej na Przysłop i potem czarnym szlakiem pod Zamek Prezydenta. Ale to przecież jakieś trzy godziny lekko licząc. A jest już dobrze po trzynastej… Do tego zmęczenie… Hmm…

Co zrobiłbym sam? Pewnie jednak szedłbym dalej. Z przerwami, ale do końca. Nauczyłem się już odpowiednio rozkładać siły i jakoś wiem, gdzie i na co mogę sobie pozwolić. Ale nie jestem pewien czy mam prawo oczekiwać tego samego od Agaty…
-Tam gdzie ten płotek jest szczyt. Zrobimy porządną przerwę, zjemy coś i zerknę na mapę. Chyba mam pewien pomysł…

Idziemy. Ostatnie metry przed szczytem są coraz trudniejsze, ale mimo to gdyby nie ciut za szybkie tempo, jakie sobie narzuciliśmy (nazywam to „przegryzaniem się przez podejście” i bynajmniej nie pochwalam) nie odczuwałoby się go aż tak mocno. Ale skoro tam będzie jedzonko…

Jesteśmy! Magurka Wiślańska. Trochę jakby z bocznej drogi wjechać na autostradę. Odcinek pomiędzy Skrzycznem a Baranią o każdej porze roku jest zaludniony, więc nie dziwota, że i dziś, mimo upału ciągną tędy tłumnie wędrowcy.

Przysiadamy na spróchniałym pniu tuż pod drogowskazem i przyglądamy się im z minami wilków mor… yyy… górskich. Dominują dwa typy. Sportowy („adidaski”, czyli irytujące mnie do bólu metroseksualne buciki trekkingowe, dresy i saszetki na pasku) oraz spacerowy (biała koszula, markowe spodnie i ciemne okulary). Turystów plecakowych prawie nie widać. O ciupagach czy kosturach także można zapomnieć. Kijki. Wszędzie kijki. Kilka takich supermodnych zapewne, ale za to gustownie pokrzywionych już na szlaku spotkałem…

Nieważne.

Rozkładam mapę. Pierwsza myśl – Zielony Kopiec i przed Malinowską żółtym w prawo do Ostrego. No można. A coś innego? Gawlasi (wg. innych źródeł Gawlas – jedna z najtrudniejszych do odmiany nazw, jakie spotkałem. Wolę już bardziej powszechnie używane, np. Sałasz Dupne, ha ha ha. Jest coś takiego na żółtym z Kiczorów do Jaworzynki.) i stamtąd też żółty (inny) na Cienków i do Nowej Osady…
Ale, ale! Na Cienkowie jest przecież kolejka linowa!

Po krótkiej naradzie postanawiamy zmienić plany. Zdjęcia oddalonego stąd już tylko o godzinę drogi  szczytu Baraniej muszą nam wystarczyć. Schodzimy zielonym w kierunku Malinowskiej Skały. SCHODZIMY, to najważniejsze.

W każdej wycieczce przychodzi taki moment, który nazywam sobie po prostu „do domu”, taki w którym czasem może i jeszcze nawet kilka godzin marszu przed nami, ale jednak już na ostatnim odcinku dokądś. Teraz właśnie taki odcinek zaczynamy. Z każdym metrem niżej. Skalistą, ale szeroką i nawet wygodną drogą schodzimy z Magurki mijając kolejne mniejsze i większe grupy idące w przeciwnym kierunku.  Jest już lżej i jakby spokojniej. Jeśli zjedziemy kolejką, będzie to wręcz idealne zakończenie, choć i odcinek pieszy od Cienkowa do Nowej Osady nie jest jakoś szczególnie męczący czy długi. Będzie dobrze.

 

Po lewej towarzyszy nam teraz rezerwat Baraniej Góry a za nim Jezioro Czerniańskie i Zamek, a po prawej dolina zakończona w dali połyskującą w słońcu taflą Jeziora Żywieckiego. Przed nami Zielony Kopiec – szczyt, który darzę sporą sympatią z racji nietypowego nieco kształtu. Co to znaczy? Ano tyle tylko, że Zielony jest jak góra z dziecinnych rysunków – taki trójkąt. Wchodzi się nań i zaraz prawie schodzi. Zabawne. Ale gdyby ktoś się tam wybierał, to od razu uprzedzę, że podejście od Malinowskiej Skały jest dużo trudniejsze od tego z… no właśnie. Z Gawlasi? Z Gawlasa? Z Gawlasiów? Nie mam pojęcia jak to się pisze. Ale stamtąd.

A my na tym właśnie „niewymownym” szczycie odbijamy ze szlaku zielonego na żółty. Zanim to jednak nastąpi mijamy jeszcze po lewej grupkę, jakby to w zgodzie z poprawnością polityczną napisać, powiedzmy, że PATAFIANÓW. Osobnicy ci przy trzydziestostopniowym upale rozsiedli się w lesie i zrobili sobie grill party.  Na ognisku. A ognisko na igliwiu.
Dżizas Krajst! Bić i patrzeć czy równo puchnie! Wrrr…

Przy drogowskazie zatrzymujemy się jeszcze na chwilkę ciesząc oczy i obiektywy panoramą przed nami i niepozorną ścieżką pomiędzy drzewami schodzimy w lewo w kierunku Cienkowa. Zejście to początkowo dość ostre łagodnieje zaraz i lekkim trawersem prowadzi nas w towarzystwie licznych strużek przecinających szlak w stronę lasu poprzez „pustynno podobne” zbocza. Z drugiej strony doliny spogląda na nas Barania Góra.
Tam mieliśmy dziś być… Hmm… Trochę żal. Może kiedy indziej się uda?

Zdjęcie. Zdjęcie, a może tylko obrazek wyryty w pamięci. Młoda dziewczyna myje twarz w ściekającym z górskiego zbocza strumyczku. Ufamy matce przyrodzie, choć tak wyrodnymi jej dziećmi bywamy…

I znów mrok lasu, chłód, wilgoć. Ale króciutko. Po lewej charakterystyczny korzeń w kształcie… głowy łosia, który zapamiętałem ze swojej poprzedniej tu bytności (to moja trasa Wisła Głębce – Skrzyczne z 2012 roku) i oto jesteśmy na „afgance” jak nazwałem sobie pylistą drogę, którą teraz już bardzo wygodnie maszerujemy przyglądając się widokom po drugiej stronie doliny.

Cóż to tam być może? Zapewne szlak czerwony. Zejście w kierunku Stecówki. A może niebieski? Raczej nie, niebieski powinien być dużo niżej. Zresztą nieważne. Tak czy siak jest pięknie. Tu u nas także. Łąki, pola i oto już kolejna leśna wyspa...

Na mapie (pozornie) i w mojej pamięci (tym bardziej) las ten „miał" do dziś może ze trzydzieści minut, w rzeczywistości jest jednak o wiele dłuższy do przejścia. Ale jest chłodno i to wystarcza by wytrzymać. Już niedaleko.
-Już niedaleko. Pewnie tam gdzie się rozjaśnia.
-Mówiłeś to ze trzy razy!
-Bo trzy razy się rozjaśniało! Nie wiem, długo coś…

Nareszcie jest! Najpierw łąka, pierwsze spojrzenie na zabudowania Wisły Malinki, potem dwa krótkie, ale bardzo strome zejścia i już niezaprzeczalnie, acz o wiele za późno według mnie - Cienków. Charakterystyczna wijąca się szczytem droga, ogromne pastwiska, nieliczne gospodarstwa i przeuroczy widok na Jezioro Czerniańskie. Oraz owce. Udało nam się natrafić nie tylko jak mnie samemu w 2012 roku na krowy, bo są i te, ale także, a może przede wszystkim na stado owieczek, które oczywiście zaraz ujmujemy fotograficznie na sto sposobów. Tym chętniej, że niektóre pozują wręcz wzorowo.

Zbliża się czternasta trzydzieści. Oboje mamy już dość. W nogach jakieś osiemnaście kilometrów, a do tego temperatura… Obojętnie prawie mijamy bar i całkiem sympatyczne ławki mając wzrok wbity tylko w widoczną od kilku minut w dali stację kolejki linowej. Jeśli się okaże, że nie jeździ…
-Jedzie! Jedzie!
O tak! Ile by nie kosztowało, wiem już, że pieszo nie pójdziemy. A że kosztuje sześć złotych od osoby, czyli darmo prawie, radość jest tym większa.
-Powrotne też sobie państwo życzą? - pyta kasjer.
-Nie! – odpowiadamy zgodnym chórem. Na dziś wystarczy.

Szwajcaria. Czekolada. Cisza. Jesteśmy z Agatą jedynymi pasażerami. Jeszcze klaśnięcie zatrzasku poręczy i oto już szybujemy wolniutko ponad łąkami. A dokoła jak okiem sięgnąć nikogo, tylko dzwoniące dzwoneczkami krowy spacerują gdzieś pod naszymi stopami.
Szszszszsz…. Szumi cisza. Dryń, dryń – odpowiadają jej dzwoneczki.

Góry, słońce, wolność.

Latawce, dmuchawce, wiatr...

 

 

***

EPILOG

 

Do Wisły Uzdrowiska dojechaliśmy w kilkanaście minut przyjemnie pustym autobusem i teraz liżąc lody kuśtykamy w popołudniowym słońcu w stronę dworca kolejowego, aby tam ze zdziwieniem stwierdzić…

-Koparka!

-Gdzie? Co?

-Na torach stoi koparka! Mieli coś naprawiać, ale nasz pociąg miał być pierwszym, który popołudniu pojedzie, a jak ma jechać, skoro jest jak jest?

-I co teraz?

Wyjmuję komórkę i z rozkładu spisuję numer infolinii Kolei Śląskich. Dzwonię. Cisza. A raczej melodyjka i informacja o zajętych wszystkich liniach. Ciekawe ile ich jest. Dwie, trzy?

Pięć minut i nic. A pociąg za niewiele ponad pół godziny!

-Dworzec! Dworzec bez kasy, bez informacji, bez ławek, bez ubikacji i bez pociągu! – rzucam wściekle. Gdyby Prezydent Mościcki tego dożył, toby to całe towarzystwo posłał na wakacje do Berezy!

 

Wyobrażając sobie przez moment, że jest naprawdę rok powiedzmy 1932 pukam stanowczo do budki dyżurnego ruchu.

Cisza.

Pukam jeszcze raz. Nic.

 

Za moimi plecami pojawia się nagle mężczyzna w rozpiętej szeroko koszuli i z jakimś garnuszkiem w dłoniach.

-Pan mnie szukał?

-Za pół godziny powinien tu być pociąg do Katowic, a na torach stoi koparka. Infolinia Kolei Śląskich nie działa, a tutaj nie ma żadnej informacji! Może mi pan to wyjaśnić?!

-Ach, no tak. Naprawa się przedłużyła. Będzie autobus. Ja tam zaraz przyjdę. Proszę poczekać przed budynkiem.

 

Rok trzydziesty drugi trwa. Punktualnie o wskazanej godzinie pod dworzec zajeżdża autokar, a mój pan kolejarz w przepisowej czapce (sic!) „odprawia go” jak należy przyglądając mi się z ukosa.

No!

 

Za to w Ustroniu Polanie czeka już na nas podstawiony zawczasu skład do Katowic. Tak samo swojsko brudny jak ten miesiąc wcześniej z Głębiec. Ale to już przeszkadza nam jakby mniej. Wracamy do domu!

 

Trzeba nabrać sił przed kolejną wyprawą.

PEŁNA GALERIA ZDJĘĆ TUTAJ -  KLIKNIJ!

 

TA SAMA WYCIECZKA OCZAMI AGATY - KLIKNIJ!


A TUTU MÓJ FILM :)

4 lipca 2014

Trasa: Węgierska Górka PKP - Glinne - Magurka – Hala Radziechowska – Magurka Radziechowska - Magurka Wiślańska – Gawlasi - Cienków.

Punkty do wyszukania na mapie: Węgierska Górka, Glinne, Hala Radziechowska, Magurka Wiślańska, Barania Góra, Gawlasi, Cienków, Wisła Nowa Osada, Wisła Malinka.

Stopień trudności: średni.

Up & Down: Od dworca kolejowego równo, od Mostu Zakochanych stale wznosząco, miejscami bardziej stromo aż do Glinnego, dalej w dół i znów do góry na Magurkę, lekko opadająco do Hali Radziechowskiej, potem wznosząco do Magurki Radziechowskiej, dalej do Wiślańskiej raczej płasko, lekko wznoszący ostatni, krótki odcinek. Z Magurki szlakiem zielonym w dół, później prawie płasko, od zejścia przed Zielonym Kopcem szlak w przeważającej części łagodnie opadający, w środkowej (droga „afganka”) praktycznie płaski. Lekkie bardzo krótkie podejście do stacji kolejki na Cienkowie.

Atrakcje widokowe: Most Zakochanych i widoki z niego, panorama z punktu widokowego ponad mostem, fort „Waligóra”, charakterystyczny zakręt przy podejściu na Glinne i potem do zejścia przed Zielonym Kopcem właściwie wszystko. Panoramy z zejścia przez Cienków. Widoki z kolejki linowej.

Schroniska, żywność, odpoczynek: Sklepy i bary w Węgierskiej Górce oraz Wiśle. Na całej trasie nie ma schronisk (ewentualnie przy zmianie wg. propozycji nr 5 - schronisko na Przysłopie).

Komunikacja: Do stacji PKP Węgierska Górka koleją lub autobusem. Z Wisły Malinki autobus do centrum. Stamtąd połączenia kolejowe i autobusowe.

Opis marszruty: Od stacji PKP stacji PKP Węgierska Górka szlak czerwony (GSB) do Magurki Wiślańskiej, dalej zielony do zejścia przed Zielonym Kopcem (Gawlasi) i żółty aż na Cienków.

Odległość: Ok. 18 km. Nasz czas przejścia (po odliczeniu przerw) 7 godzin.

Opinia: Trasa raczej długa, średnio trudna, bez możliwości skorzystania ze schronisk czy innych punktów żywieniowych i zadaszonych miejsc odpoczynku. Niezalecana dla dzieci, osób słabszych i starszych.

Możliwości zmian: 1. Podejście od Radziechów szlakiem niebieskim na Halę Radziechowską. 2. Zejście do Radziechów szlakiem niebieskim (możliwość odwiedzenia Matyski) 3. Zejście do Ostrego szlakiem zielonym z Magurki Radziechowskiej. 5. Marsz na Baranią Górę i zejście szlakiem czerwonym na Przysłop i czarnym w okolice Zamku. 6. Marsz z Magurki Wiślańskiej szlakiem zielonym przez Zielony Kopiec i zejście żółtym do Ostrego przed Malinowską Skałą. 7. Zakończenie trasy w Wiśle Nowej Osadzie szlakiem żółtym z Cienkowa bez korzystania z kolejki.